Over het KMI
De weerradars in België
Met vier weerradars heeft België één van de dichtste radarnetwerken van Europa
Een meteorologische radar of weerradar is een meetinstrument dat gebruikt wordt om neerslag via teledetectie waar te nemen. Het is een essentieel instrument in het kader van weersvoorspellingen en van de observatie van de atmosfeer.
Het KMI beschikt sinds 2001 over een meteorologische radar in Wideumont in de provincie Luxemburg. Om de neerslagdetectie in het noordwesten van het land te verbeteren, installeerde het KMI in 2012 een tweede radar in het West-Vlaamse Jabbeke. Een derde radar in Zaventem wordt uitgebaat door Skeyes. De radar in Helchteren tenslotte is de nieuwste radar op Belgisch grondgebied, en is eigendom van de Vlaamse Milieumaatschappij (VMM). Deze vier radars geven samen een optimale dekking van het Belgische grondgebied voor neerslagdetectie.
Het Belgisch netwerk van meteorologische radars. Rond elke radar is een bereik van 100km aangegeven. Dit is de range waarbinnen een radar kwantitatieve neerslagschattingen kan uitvoeren. Het grotere gebied geeft het volledige bereik weer.
Waarvoor dient een meteorologische radar?
De gegevens van deze radars worden door het KMI in de eerste plaats gebruikt om korte-termijnvoorspellingen op te stellen. Wanneer gevaarlijke weerfenomenen zich aankondigen (zoals onweer, storm, sneeuwval enz.) leveren ze de informatie om een waarschuwing uit te sturen. Hydrologie is een ander domein waarin de radarbeelden worden gebruikt: meteorologische radars vormen een essentieel element in de voorspellingssystemen voor hoogwaterstanden en overstromingen van de regionale hydrologische diensten. Daarnaast worden de gegevens ook gebruikt om, na zware regenval, een analyse te maken die als basis dient voor de adviezen die het KMI geeft aan het Rampenfonds.
De radar van Jabbeke
De radar is geïnstalleerd op de top van een betonnen toren van 46 meter hoog met een diameter van 3m70. De metalen structuur op de top van de toren herbergt het zend- en ontvangstsysteem. De parabolische antenne van de radar heeft een diameter van 4m20 en wordt beschermd door een witte koepelvormige constructie van polyester (radome) van 6m50 doorsnee. De radar van Jabbeke is uitgerust met de dubbele polarisatietechniek: de metingen gebeuren in zowel verticale als horizontale polarisatie, waarbij er informatie wordt verzameld over de grootte en vorm van druppels, sneeuwvlokken of hagelstenen. Deze techniek maakt het ook mogelijk om niet-meteorologische echo's beter te filteren, zoals grondecho's, vliegtuigen of vogels.
De radar van Wideumont
De radar van Wideumont staat op een metalen constructie van 50m hoog. Zes stalen kabels verzekeren de stabiliteit van de toren. Door de strategische plaatsing op een plateau in de Ardennen reikt hij 585m hoog boven de zeespiegel en heeft hij een onbelemmerd zicht in alle windrichtingen.
Hoe werkt een meteorologische radar?
- Een radar draait continu rond en zendt daarbij elektromagnetische pulsen (radiogolven) uit. Wanneer deze pulsen een neerslagzone doorkruisen, worden ze gedeeltelijk weerkaatst en terug opgevangen door de radar. De tijd tussen het uitzenden van een puls en het ontvangen van de weerkaatsing, geeft een afstandsmeting. Zo weten we waar de neerslagzone zich geografisch bevindt.
- Een radar detecteert neerslag: regen, sneeuw of hagel.
- De antenne scant het luchtruim af in alle richtingen en onder verschillende hoeken. De radar geeft zo elke 5 minuten een driedimensionale weergave van de neerslag in de atmosfeer.
- De radarkoepel beschermt de radar tegen wind en regen.
Het Europese radarnetwerk
De radars van het KMI en de VMM zijn opgenomen in het Europese radarnetwerk dat momenteel meer dan 200 radars omvat. De gegevens van deze radars worden in realtime verzameld om elke 15 minuten een samengesteld radarbeeld te vormen dat heel Europa bestrijkt. Dit beeld maakt het mogelijk om de evolutie van neerslag op een continentale schaal te volgen.
Het Europese radarnetwerk (Eumetnet/OPERA)
Het samengesteld radarbeeld van Eumetnet/OPERA geeft elke 15 minuten een beeld van de neerslag over heel Europa.
