In zijn geheel werd het jaar 2002 gekenmerkt door zéér overvloedige neerslaghoeveelheden en hoge temperatuurswaarden.
Met een jaartotaal van 1077.8 mm was de jaarlijkse neerslaghoeveelheid te Ukkel uitzonderlijk hoog (zie definities in tabel 1) : dit was de tweede hoogste waarde sinds het begin van de regelmatige meteorologische waarnemingen te Brussel Ukkel in 1833. Het vorige record dateerde uit 2001, met een totale neerslaghoeveelheid van 1088,5 mm. Te Ukkel bedraagt de "normale" waarde (gemiddelde over een lange periode) voor deze parameter 780,1 mm.
De gemiddelde temperatuur over de 12 maanden van het jaar was, met een waarde van 11,2 °C, uitzonderlijk hoog te Ukkel (normaal : 9,8° C) : Dit is de tweede hoogste waarde sinds 1833. De vier warmste jaren waren respectievelijk 1989 (11,3 °C), 1990 (11,2 °C), 2000 (11,2 °C) en 1999 (11,1 °C) [dit klassement werd gerealiseerd rekeninghoudend met de honderdsten van graden Celsius].
Het jaar 2002 was deficitair wat de zonneschijnduur te Ukkel betreft : men registreerde er 1 480 h zonneschijn ; de normale waarde bedraagt 1555 h. Deze waarde is normaal laag maar we waren nog ver verwijderd van het « somberste » jaar ooit : 1981, met slechts 1223 h zonneschijn. De figuren 1 tot en met 4 geven een overzicht van de klimatologische karakteristieken gedurende de 12 maanden van het jaar 2002 en tabel 2 geeft een overzicht van het ganse jaar.
De winter 2001-2002 (zie figuur 5) werd gekenmerkt door relatief fris weer tijdens de maand december, terwijl vanaf 20 januari tot einde februari het overwegend zachter weer was. De neerslaghoeveelheden waren normaal tijdens de maanden december en januari. In februari daarentegen waren de neerslaghoeveelheden zéér overvloedig (167,8 mm voor een normale waarde van 52,9 mm) : dit was de hoogste waarde voor een februarimaand te Brussel Ukkel sinds 1833 ;
Het vorige record dateerde uit 1946 met 149,0 mm. Dit record zorgde ervoor dat de winter 2001-2002 op de derde plaats kwam in de serie van de natste winters samen met de winter 1919-1920, met een totaal van 308,6 mm te Ukkel (normaal : 186,8 mm). De zonneschijnduur was vrij hoog gedurende gans het seizoen : De drie wintermaanden kenden een zonneschijnduur die hoger was dan de normaalwaarden, zonder echter opmerkelijk te zijn.
De lente 2002 (zie figuur 6) begon zacht met gemiddelde temperaturen die te Ukkel 10 °C bereikten tijdens de eerste decade en zelfs meer tijdens de tweede decade, terwijl de normale waarden zich tijdens deze periode van het jaar rond 5 °C situeren. Na 20 maart waren er afwisselend warme en frissere perioden. Met uitzondering van de zéér abnormaal hoge gemiddelde temperatuur (10,4 °C voor een normale van 9,1 °C), moeten wij van deze lente niets bijzonder onthouden : de totale neerslaghoeveelheid bedroeg 165,4 mm ( normaal 168,3 mm) en de totale zonneschijnduur 496 uren ( normaal : 477 uren).
De zomer (zie figuur 7) was relatief warm dankzij vier perioden met te hoge temperaturen : van 23 juni tot 1 juli, van 25 juli tot 2 augustus, van 12 tot 20 augustus en tijdens de laatste drie dagen van deze maand. De neerslaghoeveelheden waren bijzonder overvloedig tijdens de maand augustus, en in mindere mate tijdens de maand juli, dit was hoofdzakelijk te wijten aan de aanwezigheid van onweersverschijnselen tijdens dewelke de neerslagintensiteit soms zéér hoog kan oplopen. Tijdens de maand juli werden er verschillende keren dagwaarden genoteerd die hoger waren dan 50 mm op de 14e, de 21e en de 20e. Het opmerkelijkst was deze van Gomery (Virton) op de 30e : 115,8 mm tijdens een spectaculair onweer. De augustusmaand was eveneens onweerachtig : de opmerkelijkste onweders werden geobserveerd op de 24e en de 27e, allebei tijdens de ochtend. Opnieuw werden er hoge dagwaarden genoteerd : op 24 augustus om 08.00 h werd te Wijnegem 103.3 mm gemeten, te Westmalle 100,0 mm terwijl de dag erop daar nog eens 51,0 mm werd gemeten ; op de 27e om 08.00h registreerde onze waarnemer te Upigny 101,3 mm.
De herfst 2002 (zie figuur 8) was vergelijkbaar met de zomer : vooral dankzij een zéér zachte novembermaand was de gemiddelde temperatuur zéér abnormaal hoog (11,3 °C voor een normale waarde van 10,4 °C), de neerslaghoeveelheden en de zonneschijnduur waren normaal, met respectievelijk 223,1 mm neerslag (normaal : 208,9 mm) op 45 dagen ( normaal : 50 dagen) en 285 uren zonneschijn ( normaal 325 uren).
In het land vertoonden de temperaturen gedurende gans het jaar een identiek gedrag als deze geregistreerd te Ukkel. Men observeerde veel te hoge minimumtemperaturen tijdens de maanden mei, juni, augustus en november. Zonder uitzonderlijk te zijn, werd de februarimaand gekarakteriseerd door te hoge temperaturen zowel bij de maxima als de minima.
De ruimtelijke spreiding van de neerslaghoeveelheden daarentegen was meer veranderlijk, vooral tijdens het warme seizoen, wanneer de onweders aanleiding kunnen geven tot uiterst variabele neerslaghoeveelheden op korte afstanden. Tijdens de maanden februari en september, werd het uitzonderlijk tot zéér uitzonderlijk karakter van de neerslag waargenomen te Ukkel, eveneens waargenomen in gans het land. Niettegenstaande de lokaal zéér indrukwekkende dagelijkse neerslaghoeveelheden waren de gecumuleerde neerslaghoeveelheden gedurende de maanden juli en augustus in ons land nergens uitzonderlijk.
Vanuit klimatologisch oogpunt was het jaar 2002 een jaar met relatief veel tegenstellingen. Terwijl het tijdens de winter en de zomer overvloedig regende, waren de herfst en de lente normaler vanuit dit standpunt. Te Ukkel waren de gemiddelde maandtemperaturen bijna allen hoger dan de normale en alleen de gemiddelde maandtemperatuur van september lag dicht bij de normale waarde. De maand december werd gekenmerkt door een kleine koudegolf. Zij werd gevolgd door zachter weer waardoor het maandgemiddelde van deze maand lichtjes hoger was dan normaal. Anderzijds was geen enkele maandelijkse temperatuur uitzonderlijk. De zonneschijnduur vertoonde een vrij onregelmatig patroon : alleen tijdens de maand april was de zonneschijnduur hoger dan normaal terwijl de maanden mei, juli, augustus en september veel somberder waren dan normaal en de andere maandwaarden dicht bij de normalen lagen. Tot slot, wat het jaar 2002 betreft, is het belangrijk de tegenstelling te benadrukken die bestaat tussen de gemeten neerslaghoeveelheden en het aantal neerslagdagen. Inderdaad , verbonden met het teveel aan neerslag zou men een teveel aan neerslagdagen mogen verwachten. Dit is echter niet het geval : in 2002 bedroeg het aantal neerslagdagen te Ukkel 196 tegenover een normale waarde van 203 dagen.
Kortom, het jaar 2002 was warm en zéér nat. Men zal onthouden dat het jaar 2002 dezelfde karakteristieken vertoonde als het jaar 2001, te weten een hoge jaarlijkse neerslaghoeveelheid maar een aantal neerslagdagen dat dicht bij de normale waarde lag. Wij beleefden opnieuw het scenario van de jaren 1965-1966, dat waren eveneens twee opeenvolgende, zéér natte jaren.
