Nieuws en info

Een tropische cycloon of depressie onderscheidt zich van een gewone depressie doordat zijn kern van onder tot boven gevuld is met warmere lucht dan de omgeving. Een tropische cycloon is bovendien vrij circulair, frontloos en ontstaat vrijwel altijd boven tropische zeegebieden. Omheen de kern is er sprake van circulaire banden met intense onweersbuien. Een gewone depressie krijgt zijn kracht door horizontale temperatuurverschillen. Bij een tropische storm komt de voeding echter tot stand door verticale temperatuurverschillen tussen het warme zeewater waarboven ze ontstaan en de veel koudere lucht in de hogere luchtlagen. Bij een gemiddelde windsnelheid van meer dan 63 km/h spreekt men van een tropische storm. Vanaf een snelheid van 119 km/h spreekt men van een orkaan.

Tropische cyclonen hebben verschillende lokale namen met als bekendste Hurricanes (orkanen) in de Atlantische Oceaan en het oostelijk deel van de Grote Oceaan, en Tyfoons (westelijk deel van de Grote Oceaan).

De kracht van tropische cyclonen wordt op verschillende manieren ingedeeld. Een bekende schaal is die van Saffir-Simpson, die vooral gebruikt wordt in de VS (hier wordt de gemiddelde snelheid over 1 minuut genomen en niet over 10 minuten zoals bij de Beaufortschaal). Bij deze schaal is er sprake van 5 categorieën. Categorie 5, de allerzwaarste, heeft een gemiddelde snelheid over 1 minuut van meer dan 250 km/u! Rukwinden kunnen zelfs oplopen tot 350 km/u.

Enkele kenmerken:

• Tropische cyclonen ontstaan in de tropische zeeën met watertemperaturen van doorgaans 26 °C of meer. Nabij de evenaar vormen er zich geen cyclonen omdat de corioliskracht hier nul is.
• Op het noordelijk halfrond zijn ze vooral van augustus tot november actief.
• Hun gemiddelde doorsnede bedraagt 300 tot 1.000 km. Het "oog" heeft meestal een diameter tussen 15 en 50 km.
• De recordlaagte van de druk is 870 hPa, gemeten in 1979 nabij Guam (eilandje in de Grote Oceaan op 10° NB).
• Zij verzwakken zeer snel als ze op het land komen door de wrijving en het lagere vochtgehalte.
• Niet alleen de wind is vernietigend, ook zware regens, vloedgolven en modderstromen veroorzaken enorme problemen.

Soms bereiken restanten van eerdere tropische stormen het Europese vasteland. De tropische eigenschappen zijn dan verdwenen en doorgaans heeft de depressie tegen die tijd reeds extra-tropische eigenschappen zoals fronten. Sporadisch bereikt een tropische cycloon Europa waarvan de kenmerken nog duidelijk tropisch van aard zijn. Een voorbeeld daarvan was tropische cycloon Orphelia die in oktober 2017 erg lang deels haar tropische eigenschappen behield en aan land ging in Ierland. Soms ontstaan tropische cyclonen buiten de tropische gordel, boven zeewater die koeler is dan de vooropgestelde 26 graden. Zo ontwikkelde tropische storm Vince zich in oktober 2005 nabij de Azoren en trok vervolgens via Madeira als tropische storm richting Portugal. Even bereikte deze storm zelfs het orkaanstadium.

In de herfst kan het voorkomen dat, wanneer koude lucht in de hoogte diep zuidwaarts uitzakt, er een tropische cycloon tot ontwikkeling komt over de Middellandse Zee. Men spreekt ook wel van 'medicane'. Net zoals een klassieke tropische cycloon, kan er zelfs een wolkenvrij 'oog' zichtbaar worden op de satellietbeelden.