De eerste satelliet Imager-1 van de Meteosat Third Generation (MTG) staat klaar voor lancering op vandaag 13 december 2022 in Frans-Guyana. Het MTG-systeem zal het meest complexe en innovatieve meteorologische geostationaire systeem ooit gebouwd zijn. De vloot zal bestaan uit drie satellieten die op 36.000 kilometer hoogte boven de evenaar in een vaste baan rond de aarde zullen draaien:

• twee identieke satellieten die van groot belang zullen zijn voor het volgen van het weer en voor klimaatonderzoek. Deze satellieten zullen twee nieuwe instrumenten aan boord hebben: de eerste Europese bliksemsensor Lightning Imager (LI) en een Flexible Combined Imager (FCI). De FCI levert gegevens over Europa en Afrika voor het voorspellen van extreem weer en voor bijna realtime waarnemingen van onze atmosfeer, landoppervlakken en oceanen, terwijl de LI de bliksemactiviteit waarneemt.

• en één satelliet (MTG-S1) die gedetailleerde metingen van de samenstelling van de atmosfeer en horizontale en verticale profielen van vochtigheid en temperatuur zal leveren.

In een eerste fase wordt de eerste weersatelliet MTG-Imager 1 gelanceerd op 13 december 2022. De eerste beelden zullen pas in de loop van 2024 operationeel gebruikt worden. In 2024 volgt de lancering van de tweede satelliet (MTG-S1) met de hyperspectrale instrumenten. Pas in 2025 gaat de derde satelliet MTG-I2, identiek aan MTG-I1, de ruimte in.

Nog nooit kon een Europese satelliet met zo veel ruimtelijk detail stormen waarnemen (resolutie van 1 km, voordien 5 km). Bovendien zal de MTG-I1 elke 10 minuten nieuwe beelden van de Aarde genereren, tot nu toe was dat nog om de 15 minuten. De satelliet zal ook om de 2,5 minuten een kleiner beeld (enkel Europa) genereren. Deze verhoogde frequentie is een enorme meerwaarde voor de voorspellers van het KMI.

Eén van de grootste voordelen van deze waarnemingen is betere voorspellingen op heel korte termijn (enkele uren), waardoor voorspellers bijvoorbeeld de ontwikkeling van onweders bijna in realtime kunnen volgen en daardoor de bevolking sneller kunnen waarschuwen voor ernstige en gevaarlijke weersomstandigheden.

David Dehenauw, Hoofd van het weerbureau, vult aan: "Om onweders juist te kunnen voorspellen en in bijna realtime te kunnen volgen, hebben we vaker beelden nodig van de weersatellieten en metingen nodig om verticale profielen van vochtigheid en temperatuur op te maken. Daarom brengt deze nieuwe generatie Europese satellieten de nodige informatie om te ontwikkeling van onweders sneller op te sporen. Het doel is om in de toekomst een onweer tot twee uur op voorhand precies te kunnen voorspellen."

Voor het eerst in Europa zal het, dankzij de Lightning Imager aan boord van de satelliet, mogelijk zijn om bliksem vanuit de ruimte te detecteren. Het bliksemdetectie-instrument zal continu bliksemontladingen in de bovenlucht boven Europa, Afrika en de Atlantische Oceaan in beeld brengen.

Het KMI beschikt al over een bliksemdetectiesysteem aan de grond, genaamd BELLS (Belgian Lightning Location System). Dit netwerk registreert zowel bliksem tussen de wolk en het aardoppervlak als tussen de wolken. Terwijl BELLS uitblinkt in het lokaliseren van bliksemontladingen met hoge resolutie op lokale schaal, d.w.z. in de Benelux, Frankrijk en Duitsland, zal de Lightning Imager aan boord van de satelliet de totale bliksemactiviteit over de hele aardschijf (inclusief Europa, Afrika en Atlantische Oceaan) kunnen detecteren, zij het met een lagere resolutie.

"Eerdere studies hebben correlaties aangetoond tussen de plotse verhoging van de bliksemactiviteit 15 tot 30 minuten vóór het waarnemen van zwaar weer aan de grond", legt KMI-wetenschapper Felix Erdmann uit."Door deze eerste pieken in bliksemactiviteit te observeren, wil ik helpen bij het verbeteren van nowcasting of weersvoorspellingen op zeer korte termijn."

De vroegtijdige detectie van bliksem laat namelijk de voorspellers toe om sneller in te grijpen bij een naderende storm. Bovendien geeft deze informatie meer zekerheid bij het uitsturen van waarschuwingen.

Het succesverhaal van de Meteosat Third Generation is het resultaat van een samenwerking tussen de Europese ruimtevaartorganisaties European Space Agency (ESA) en de European Organisation for the Exploitation of Meteorological Satellites (EUMETSAT). Europa's leiderschap op het gebied van weersvoorspellingen wordt hiermee versterkt.

Meer informatie :