Vanaf vandaag 25 oktober 2022 zullen de temperatuurmaxima in ons land geleidelijk oplopen. Naar het einde van de week kunnen de maxima zelfs 20 °C of meer bereiken. Welke atmosferische situatie zorgt voor deze lange periode van warm nazomerweer, hoe uitzonderlijk zijn deze temperaturen voor de tijd van het jaar en kunnen we een link maken met de klimaatverandering?
Atmosferische situatie
Geleidelijk bouwt er zich een hogedrukgebied op boven Centraal-Europa, terwijl er boven de Atlantische Oceaan, van Groenland tot Portugal, een uitgestrekte lagedrukzone aanwezig blijft. Vanaf morgen (woensdag 26 oktober 2022) zorgt deze situatie voor een aanvoer van warme lucht vanuit het zuiden naar onze streken. Het hogedrukgebied blokkeert de weg voor depressies of neerslagzones naar ons land (zie onderstaande kaart).
Hierdoor kunnen de temperatuurmaxima op vrijdag 28 oktober, plaatselijk 23 °C bereiken, afhankelijk van de opklaringen en wolkensluiers. Zulke maxima liggen met 5 tot 8 °C ruim boven de maximumtemperatuur die we normaal gewoon zijn tijdens de herfst (14,8 °C).
Verwachtingen van 2m-temperatuur voor donderdag 27/10/2022 zoals berekend met het model van het Europees Centrum voor Weersvoorspellingen op Middellange Termijn (credits: ECMWF). De verwachtingen tonen duidelijk de aanvoer van warme en zuidelijke lucht naar onze streken.
Hoe uitzonderlijk?
Momenteel zijn zowel de gemiddelde temperatuur als de maximumtemperatuur in Ukkel voor oktober uitzonderlijk hoog. De gemiddelde temperatuur in Ukkel is t.e.m. vandaag (25 oktober 2022) 13,7 °C. Hiermee behoort oktober 2022 momenteel tot de 5 warmste oktobermaanden sinds 1991. Met de verwachtingen tot het einde van deze oktobermaand landen we mogelijks op een oktobermaand die voor Ukkel met zo'n 14,4 °C samen met 2001 de warmste is sinds het begin van de metingen in 1833. Hiermee zouden we voor dit jaar 2022, na augustus 2022, een tweede keer een warmste maand sinds het begin van de metingen in Ukkel registreren.
De maximumtemperatuur in Ukkel bedraagt momenteel 17,9 °C. Rekening houdende met de verwachtingen t.e.m. 31 oktober kent oktober 2022 met 18,4 °C, na oktober 1921 met 19,0 °C, de tweede hoogste maximumtemperatuur sinds het begin van de metingen (in 1892).
Wat is de invloed van de klimaatverandering?
De huidige atmosferische situatie van een zuidelijke en warme stroming van lucht die onze streken bereikt, is een weerpatroon dat zich in de herfst en zelfs in de winter kan voordoen. Wat deze situatie veelal bijzonder maakt, is de lange duur van deze warme periode.
De vraag in welke mate de uitzonderlijke hoge herfsttemperaturen beïnvloed worden door de klimaatverandering, kan beantwoord worden aan de hand van een statistische studie of een zogenaamde attributiestudie. Hierbij gebruiken wetenschappers statistische methoden die specifiek de veranderingen in de atmosferische circulatiepatronen ten gevolge van klimaatverandering, zoals het afzwakken en meer meanderen van de straalstroom, in rekening brengen.
