Op 15 oktober 2020 heeft het Koninklijk Meteorologisch Instituut van België (KMI) zijn nieuwe klimaatrapport voorgesteld.
Het “Klimaatrapport 2020: van klimaatinformatie tot klimaatdiensten” bundelt de meest recente resultaten van onze klimatologische waarnemingen en ons klimaatonderzoek. Hiermee willen we wetenschappers, beleidsmakers en het grote publiek informeren over de wetenschappelijke kennis omtrent het waargenomen en toekomstige klimaat in België.
Het KMI-Klimaatrapport is een update van het voorgaande “Oog voor het klimaat”-rapport van 2015 en geeft een antwoord op vragen zoals: “Hoe kunnen we de klimaatverandering in België waarnemen? Welke trends in Ukkel en België nemen we waar? Hoe veroorzaken broeikasgassen in de atmosfeer de klimaatverandering? Hoe kunnen we de toekomstige klimaatverandering inschatten met klimaatmodellen? Hoe zal het klimaat in België in de toekomst evolueren? Op welke manier vormt de wetenschappelijke expertise van het KMI de basis van kwaliteitsvolle en betrouwbare klimaatdienstverlening aan het publiek en de overheid?”.
Het KMI: weer én klimaat
Naast weersvoorspellingen en meteorologisch onderzoek, speelt het KMI als Federale Wetenschappelijke Instelling een toonaangevende rol op vlak van klimaatonderzoek, klimatologische waarnemingen, en regionale klimaatmodellering.
"Het grote publiek kent het KMI vooral van het weer. Maar ons wetenschappelijk onderzoek, waarbij continuïteit en innovatie centraal staan, richt zich ook op klimaat. Zo zetten onze wetenschappers zich dagelijks in voor een beter begrip van de mechanismen van klimaatverandering, de analyse en interpretatie van onze klimatologische gegevens en de verbetering van ons klimaatmodel", stelt Daniel Gellens, directeur-generaal a.i. van het KMI.
Klimaatopwarming en meer extreem weer
De analyse van klimatologische waarnemingen is cruciaal voor een goed begrip van de klimaatverandering zowel op globale als regionale of lokale schaal. Zo vertonen de globale waarnemingen van de temperatuur voor 2019 een gemiddelde toename van ongeveer 1,1°C (t.o.v. de pre-industriële periode 1850-1900). Bovendien was juli 2019 globaal de warmste maand sinds het begin van de waarnemingen zo’n 140 jaar geleden.
Ook in de KMI-waarnemingen te Ukkel en voor heel België is de opwarming duidelijk zichtbaar sinds het midden van de 20e eeuw.
“In Ukkel werden de zes warmste jaren waargenomen na 2005, en ligt de gemiddelde temperatuurtoename voor 2019 boven 2,5°C t.o.v. de periode 1850-1900”, verduidelijkt Rozemien De Troch, de coördinator van het KMI-Klimaatrapport.
De klimaatopwarming vergroot bovendien de kans op het voorkomen van extreme weersomstandigheden, waaronder hittegolven. Tijdens de laatste week van juli 2019 bijvoorbeeld kende West-Europa een hittegolf met ongekend hoge temperaturen boven de 40°C; extreem hoge temperaturen die o.a. in België nooit eerder gemeten werden.
Nood aan gedetailleerde en betrouwbare klimaatinformatie
Deze extreme weersomstandigheden maken de maatschappelijke gevolgen van de klimaatverandering des te meer voelbaar, waardoor de klimaatproblematiek zowel internationaal als nationaal hoog op de agenda staat en een veelbesproken onderwerp is. In België is er een grote vraag van onderzoekers, het grote publiek en van beleidsmakers naar gedetailleerde, kwantitatieve, betrouwbare en consistente klimaatinformatie- en diensten, in het bijzonder omtrent de te verwachten klimaatverandering en de gevolgen.
“Om aan deze noden te voldoen, is het noodzakelijk om op Belgisch niveau een structureel kader voor klimaatonderzoek en -diensten te financieren waarbij de samenwerkingsverbanden met de verschillende gewesten en gemeenschappen, zowel op beleids- als onderzoeksniveau, worden vastgelegd”, zegt Daniel Gellens.
Dit nieuwe KMI-Klimaatrapport toont aan dat het KMI met zijn wetenschappelijke expertise en dienstverlening een cruciale rol speelt in het vervullen van deze nood aan klimaatinformatie- en diensten. Zo kan het rapport samen met de samenvatting gebruikt worden als beleidsondersteunend hulpmiddel in de context van maatregelen die nodig zijn om een antwoord te bieden aan de klimaatcrisis.
