Wat een jaar! Niet alleen in de coronacijfers zagen we piekwaarden, ook de cijfers van de temperatuur toonden ons het voorbije jaar opnieuw ongezien hoge waarden. 2020 kan voor Ukkel samengevat worden als een zeer warm, droog en zonnig jaar.
Warmste jaar sinds begin van de waarnemingen
2020 was opnieuw een erg warm jaar. Op basis van de 14-daagse temperatuurverwachtingen voor de tweede helft van december, wordt 2020 met een gemiddelde temperatuur van 12,1°C het warmste jaar in Ukkel* sinds het begin van de waarnemingen in 1833.
De figuur hieronder toont de 30 warmste jaren gemeten in Ukkel sinds 1833. Bij een gelijke gemiddelde jaarlijkse temperatuur tussen twee of meerdere jaren speelt er geen volgorde van belangrijkheid en wordt het meest recente jaar eerst weergegeven. Zoals zichtbaar op de figuur deden de 5 en 10 warmste jaren in Ukkel zich respectievelijk allemaal voor na 2010 en na 2000.
Gedurende de afgelopen 11 maanden van 2020 lag de gemiddelde temperatuur in Ukkel voor 10 van de 11 maanden steeds boven de klimatologische normaalwaarde (voor de periode 1981-2010). Alleen tijdens de maand juli lag de maandgemiddelde temperatuur onder de klimatologische normaalwaarde. Zo bijvoorbeeld was de maand september gemiddeld 1,5°C warmer dan normaal. Op 15 september werd het in Ukkel 34,3°C: de hoogste temperatuur hier ooit gemeten tijdens een septembermaand en bovendien werd zo’n hoge temperatuur van meer dan 30°C nog nooit zo laat in het jaar waargenomen in Ukkel.
De winter van 2020 (december 2019, januari en februari 2020) staat op de derde warmste plaats sinds het begin van de metingen in Ukkel. Bovendien zakten sinds januari 2020 tot vandaag (donderdag 17 december 2020) de maximumtemperaturen in Ukkel nog geen enkele dag tot onder het vriespunt (zie figuur hierboven winterse dag).
Warm, warmer, heet
Deze opwarmende trend uit zich eveneens in de extrema. Voorbije zomer van 2020 kenden we één hittegolf, die maar liefst 12 dagen duurde (van 5 t.e.m. 16 augustus 2020) en waarbij in Ukkel maxima gemeten werden tot 35,9°C. De week van 6 t.e.m. 12 augustus was bovendien de warmste week ooit in ons land.
Ook op 31 juli 2020 werd het in Ukkel met 36,5°C extreem warm. Zo bereikte de temperatuur in Ukkel tijdens de laatste 3 zomers gedurende 6 dagen meer dan 35°C, terwijl dit zich sinds 1892 nog maar gedurende 11 dagen voordeed.
Droog en zonnig
Het jaar 2020 was opnieuw een erg droog jaar. De lentemaanden april en mei 2020 waren met een totaal van 24,4 mm neerslag de droogste maanden in Ukkel sinds het begin van de metingen in 1833.
Rekening houdende met de verwachtingen tot het einde van de maand december, is 2020 met een neerslagtotaal van ongeveer 720 mm, heel waarschijnlijk het vierde droogste jaar (in termen van neerslagtekort) sinds 1981 (normaalwaarde voor de periode 1981-2010 is 852,4 mm).
Tot slot hebben we in Ukkel het voorbije jaar meer uren zonneschijn (t.e.m. 16 december 2020 1823 uur) dan normaal gemeten (normaal 1544,35 u). Hiermee eindigt het jaar 2020 wellicht in de top 10 van de jaren met de meeste zonneschijn in Ukkel sinds het begin van de waarnemingen in 1887.
Warmste decennium ooit
De klimaatverandering manifesteerde zich het voorbije jaar ook duidelijk in de globale gemiddelde temperatuur. Met een wereldwijde temperatuurtoename van ongeveer 1,2°C (t.o.v. de pre-industriële periode 1850-1900) stevenen we voor 2020 af op één van de drie warmste jaren ooit sinds het begin van de globale waarnemingen, aldus de Wereld Meteorologische Organisatie. Bovendien wordt 2011-2020 wereldwijd het warmste decennium ooit waargenomen, waarbij de warmste zes jaren zich voordeden na 2014.
*De waarnemingen en trends sinds 1833 verwijzen naar de gehomogeniseerde reeks van Brussel-Ukkel.
