Nieuwsbrief

Klimatologisch gezien was 2016 een relatief normaal jaar. Enkel de gemiddelde windsnelheid week af en was zeer abnormaal laag (tabel 1). De gemiddelde temperatuur lag iets hoger dan de normale waarde (Figuur 1).

Op planetaire schaal was 2016 wel het warmste jaar volgens de Wereld Meteorologische Organisatie. Daarmee werd het vorige record van 2015 gebroken en werd 2016 het warmste jaar sinds de jaren 1860.

Figuur 2 laat zien dat 2016 een eerder nat en warm jaar was.

In 2016 bedroeg de gemiddelde temperatuur in Ukkel 10,7°C (normaal: 10,5°C). Een normale waarde na de vorige twee zeer warme jaren. De meeste maanden van dit jaar kenden een normale waarde. Enkel september was zeer abnormaal warm, terwijl oktober dan weer abnormaal koud was.
Analoog met de gemiddelde temperatuur, waren de gemiddelde maximum- en minimumtemperatuur ook normaal met respectievelijk 14,3°C (normaal: 14,2°C) en 7,1°C (normaal: 6,9°C). In ons land werd de laagste temperatuur geregistreerd in Neidingen (Sankt Vith). Op 18 januari daalde de temperatuur er tot -19,0°C. Het hoogste maximum werd gemeten op 20 juli. In Koersel steeg de temperatuur toen tot 36,4°C.

Er viel in Ukkel in totaal 942,3 mm neerslag, iets meer dan de normale waarde (852,4 mm). Vooral de eerste helft van het jaar was zeer nat (figuur 3). Van januari tot en met juni viel er hier elke maand meer dan de normale hoeveelheid neerslag. Voor juni was deze waarde zelfs uitzonderlijk hoog (er werd toen een nieuw record bereikt). Dit leidde tot de hoogste neerslaghoeveelheid over de eerste helft van het jaar die in Brussel-Ukkel ooit werd geregistreerd (periode 1833-2016). In totaal viel er maar liefst 648,2 mm (normaal: 398,8 mm), meer dan 100 mm meer dan het vorige record dat al dateerde van 1937 (544,4 mm). Het contrast met de tweede helft van het jaar was aanzienlijk: tijdens de laatste 6 maanden van het jaar viel er slechts 294,1 mm (normaal: 453,6 mm). Deze lage hoeveelheid was vooral te danken aan de zeer abnormaal droge maand september en de uitzonderlijk droge decembermaand (de kleinste maandelijks hoeveelheid neerslag sinds 1981). Daarmee eindigde deze tweede helft van het jaar op een 3de plaats (periode 1981-2016).

Ook het aantal dagen waarop er neerslag viel, is normaal te noemen (190 dagen, normaal: 198,7 dagen).
In het land varieerden de jaarlijkse totalen tussen 441,3 mm in Koksijde en 1531,5 mm in Mont-Rigi (Weismes).

In Ukkel telden we 17 dagen met neerslag die geheel of gedeeltelijk uit sneeuw bestond (normaal: 19,2 dagen). In de Hoge Venen lag er van 23 februari tot en met 21 maart sneeuw op de grond. De grootste dikte werd in Mont-Rigi (Weismes) geregistreerd op 7 maart (35 cm).

Over het hele jaar genomen, kenden we een normaal aantal onweersdagen in ons land (95 dagen, normaal: 95 dagen). Er werden, zeer abnormaal, geen tornado’s geregistreerd in ons land (normaal: 4).

Over het hele jaar gezien, was de zonneschijnduur normaal voor Ukkel. De zon scheen er in totaal 1571u 46min (normaal: 1544u 35min). Terwijl juni nog abnormaal somber was, scheen de zon zeer abnormaal veel in september en uitzonderlijk veel in december.

De gemiddelde windsnelheid in Ukkel was met 3,4 m/s zeer abnormaal laag (normaal: 3,7 m/s) . Bijna elke maand lag de gemiddelde windsnelheid onder zijn normale waarde. In december was deze waarde uitzonderlijk laag, in juni en oktober zeer abnormaal laag en in september abnormaal laag. Op 6 verschillende dagen tijdens het jaar registreerden we in minstens 1 meetpunt van het anemometrische netwerk in ons land een maximale windstoot van minstens 100 km/u (28 m/s).

De gemiddelde luchtdruk was normaal in Ukkel (luchtdruk herleid tot zeeniveau) met een jaarlijkse gemiddelde waarde van 1016,2 hPa (normaal: 1016,0 hPa).

• Late hittegolf op het einde van augustus: van de 23e tot en met de 27e bedroeg de maximumtemperatuur in Ukkel minimum 25°C en 3 dagen hiervan ook minstens 30°C. De 25e was de warmste dag met een maximum van 32,5°C.
• De grootste dagelijkse neerslaghoeveelheid in ons land viel op de eerste dag van de klimatologische zomer. Op 1 juni registreerden we in Lommel een hoeveelheid van maar liefst 108,6 mm.
• Net als in 1997, werden er dit jaar in Ukkel in april geen lentedagen gemeten [max.>=20°C] (norm.: 3,7 d.).
• Ukkel kende 2 maanden met een opmerkelijke neerslaghoeveelheid. Eerst en vooral juni als natste maand ooit (174,6 mm, normaal: 71,8 mm). Daarnaast was december een zeer droge maand (22,7 mm, normaal: 81,0 mm).
• September leek dit jaar wel een vierde zomermaand. Vooral ook doordat de temperaturen (gemiddelde, maximum en minimum) groter of gelijk waren aan deze van juni en in de buurt lagen van deze van juli en augustus. De 2e decade viel extra op door de laattijdigste tropische dag [max>=30°C] sinds 1901. Op de 13e steeg de temperatuur nog tot 31,2°C. De vorige tropische dagen tijdens de 2e decade dateren al van 1919: de 11e werd het toen 30,0°C en de 12e 30,6°C. Ook de minimumtemperaturen lagen tijdens deze decade zeer hoog. Op de 14e werd het niet kouder dan 18,3°C. We moeten voor deze decade teruggaan tot 1947 om een nog hogere minimumtemperatuur tegen te komen (18,8°C op de 16e).